„W praktyce bardzo często pojawia się pytanie, czy można dokonywać zmian w harmonogramach czasu pracy (grafikach) podczas trwającego już okresu rozliczeniowego. Przepisy tego nie regulują. Przyjmuje się, że taka zmiana możliwa jest zawsze na wniosek pracownika.
Problem pojawia się jednak wówczas, gdy zmiany w harmonogramie pracodawca chce wprowadzić nie na wniosek pracownika, ale w wyniku jednostronnej decyzji. Pojawiają się głosy, że skoro przepisy nie regulują dokonywania zmian w harmonogramie, należy do nich stosować odpowiednio przepis dotyczący sporządzania harmonogramów, czyli art. 129 §3 k.p. Skutkuje to tym, iż zmianę w harmonogramie można byłoby wprowadzić z 7-dniowym wyprzedzeniem.
W praktyce jednak istnieją potrzeby, by wprowadzać je szybciej, co ma swoje uzasadnienie np. w razie urlopu na żądanie lub choroby innego pracownika.
W temacie dopuszczalności i zasad zmiany grafiku wypowiedział się Generalny Inspektor Pracy w stanowisku. Stwierdził tam, iż „harmonogram czasu pracy nie może być jednak dowolnie zmieniany w czasie trwania okresu rozliczeniowego. Zmiany są dopuszczalne jedynie w sytuacjach określonych w zakładowych źródłach prawa pracy (np. długotrwała nieobecność lub choroba innego pracownika) oraz w kodeksie pracy (a r t. 1513 i art. 15111).
Jeśli zatem dopuszczalność zmiany harmonogramu czasu pracy pracownika nie wynika z tych przepisów, jest ona niedopuszczalna”. Podobny pogląd wyraziło również Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z 18.10.2013r.31, w którym wskazało: „Z przepisu tego [art. 129 §3 k.p. – przyp. aut.] nie wynika wprost, że dopuszczalne jest dokonywanie zmian w rozkładzie czasu pracy pracownika, jednak jest to praktykowane.
Należy uznać, że zmiany w rozkładach czasu pracy pracowników są dopuszczalne z przyczyn obiektywnych ściśle określonych przez pracodawcę w regulaminie pracy lub obwieszczeniu. Zdaniem Departamentu Prawa Pracy MPiPS z art. 129 §3 k.p. nie wynika, z jakim wyprzedzeniem mogą być one dokonywane. Regulacja w tym zakresie może natomiast być zawarta w przepisach wewnątrzzakładowych, obowiązujących u pracodawcy, np. w regulaminie pracy”.
Warto zatem tę kwestię uregulować w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy, a u małych pracodawców nieobjętych układem – w obwieszczeniu”
źródło: I. Jaroszewska-Ignatowska, 6. Jakie są limity godzin nadliczbowych? [w:] Czas pracy w praktyce. Rozwiązania dotyczące czasu pracy związane z COVID-19, Warszawa 2020, s. 60.